
Religie in Zuid-Korea kent een fascinerende mix van traditionele en moderne geloofsovertuigingen.
Hoewel het christendom en boeddhisme de grootste religies zijn, blijven traditionele overtuigingen zoals sjamanisme en confucianistische waarden een belangrijke rol spelen in de samenleving. Door de eeuwen heen hebben deze religies zich ontwikkeld en hun invloed nagelaten op de Koreaanse cultuur, van historische tempels tot hedendaagse gebruiken.
Wie Zuid-Korea bezoekt, zal merken dat religie nog steeds verweven is met het dagelijks leven, zowel in spirituele tradities als moderne gewoonten.
In het kort
- Volgens een 2024-enquête van Korea Research beschouwt 51% van de Zuid-Koreanen zichzelf als niet-religieus. De overige 49% identificeert zich met een geloof, waarvan 31% met het christendom, 17% met het boeddhisme en 2% met andere religies, waaronder de islam en sjamanisme.
- Boeddhisme werd in 372 na Christus via Chinese handelsroutes geïntroduceerd. Momenteel telt het land meer dan 7.000 tempels en circa 25.000 monniken.
- Confucianisme werd in 1392 de staatsfilosofie onder de Yi-dynastie. Confucianistische waarden, zoals respect voor ouderen en hiërarchie, beïnvloeden nog steeds het dagelijks leven.
- Koreaanse sjamanen (mudangs) voeren nog altijd rituelen uit, waarbij ze traditionele gebruiken combineren met hedendaagse spirituele begeleiding.
Belangrijkste Religies in Zuid-Korea
Zuid-Korea biedt een boeiende combinatie van traditionele en moderne religies. De twee grootste geloofsovertuigingen in Zuid-Korea, het boeddhisme en het christendom, domineren het spirituele landschap, terwijl sjamanistische praktijken een blijvende invloed uitoefenen.
Boeddhisme
Het boeddhisme arriveerde in 372 na Christus via China en bloeide vooral tussen de 6e en 9e eeuw. In de drie koninkrijken – Silla, Koguryo en Paekche – waren verschillende Chinese stromingen van deze leer aanwezig. Tijdens de Shilla-dynastie (668-935) beleefde het zijn hoogtijdagen en verrezen talloze tempels op bergtoppen en in valleien. Hierdoor raakte het diep verankerd in de Koreaanse cultuur.
De Yi-dynastie (1392-1897) bracht echter ingrijpende veranderingen met zich mee. Confucianisme werd toen de staatsfilosofie en boeddhistische activiteiten werden beperkt, waardoor tempels zich terugtrokken in bergachtige gebieden. Toch bleef de spirituele traditie een belangrijke pijler binnen de samenleving.
Na de Japanse bezetting en de splitsing van Noord- en Zuid-Korea in 1945 kende de religie een nieuwe opleving. Traditionele stromingen vermengden zich met invloeden van onder andere het zenboeddhisme en rinzai, wat leidde tot een flexibele stroming die zich aanpaste aan het moderne leven.
Vandaag de dag telt Zuid-Korea meer dan duizenden tempels en zo’n 25.000 monniken. Ongeveer 17% van de bevolking identificeert zich als boeddhist, hoewel velen boeddhistische gebruiken volgen zonder zich expliciet als zodanig te beschouwen. Religieuze tradities spelen een belangrijke rol tijdens verschillende Zuid-Koreaanse feestdagen, waarbij ceremonies en festiviteiten een diepgaande invloed hebben op cultuur en gewoonten.
Een van de meest waardevolle culturele erfstukken van deze traditie is de Tripitaka Koreana, een uitgebreide verzameling geschriften die bewaard wordt in de Haeinsa-tempel. Een van de bekendste moderne tempels is Jogyesa, die tijdens het festival van de lotuslantaarn prachtig verlicht wordt en een belangrijke rol speelt in het hedendaagse religieuze leven van Zuid-Korea.
Christendom (Protestantisme en Katholicisme)
Het christendom is de afgelopen eeuwen exponentieel gegroeid in Zuid-Korea en vormt inmiddels een van de grootste religieuze stromingen in het land.
De eerste katholieke invloeden verschenen al in de 17e eeuw via Chinese contacten, maar pas in 1794 arriveerden de eerste katholieke missionarissen in Korea. Ondanks strenge vervolging in de vroege jaren verspreidde het katholicisme zich onder de bevolking. Vandaag de dag is ongeveer 11% van de Zuid-Koreanen katholiek.
Het protestantisme bereikte Korea in 1884 en groeide uit tot de grootste christelijke stroming in het land. Een van de redenen voor deze snelle groei is het positieve imago van het protestantisme, mede dankzij de vele scholen en ziekenhuizen die door protestantse missionarissen werden opgezet. Ook nu worden nog veel onderwijsinstellingen en ziekenhuizen door protestantse organisaties beheerd, wat bijdraagt aan de invloed van het christendom in de Zuid-Koreaanse samenleving.
Na de Japanse bezetting (1910-1945) beleefde het christendom een explosieve groei, en vandaag de dag telt Zuid-Korea circa 14 miljoen christenen. Protestantse kerken trekken met dynamische diensten en gemeenschapsactiviteiten veel jongeren aan, terwijl de katholieke kerk in een gematigder tempo blijft groeien. Beide stromingen spelen een belangrijke rol in het maatschappelijke en religieuze leven van Zuid-Korea.
Islam
De islam is een minderheidsreligie in Zuid Korea. De meeste aanhangers van dit geloof bevinden zich in de hoofdstad Seoul. Er zijn dan ook weinig moskeeën te vinden in het land. Er wordt geschat dat er zo’n 130.000 moslims wonen in Zuid Korea, waarvan een groot deel niet Koreaans is.
Zuid Korea kwam al vanaf de 9e eeuw in contact met de islam via Arabische en Perzische handelaars. Hoewel het geen aanhangers kreeg in Korea had het wel invloed: zo is de distillatie van Soju, de nationale drank van Zuid Korea, gebaseerd op de distillatie van arak.
Tijdens de Koreaanse Oorlog werd de islam opnieuw naar Zuid Korea gebracht door de Turkse Brigade, dat het land ondersteunde tijdens en na de oorlog. Vanaf 1955 werd de islam onderdeel van de verschillende geloven die in Zuid Korea worden aangehangen.
Koreaans Sjamanisme
Het sjamanisme is diep geworteld in de Koreaanse geschiedenis en dateert van vóór de introductie van boeddhisme en confucianisme. Mudangs, of sjamanen, voeren traditionele rituelen uit waarbij ze als tussenpersoon fungeren tussen mensen en geesten.
Deze rituelen omvatten genezingsceremonies en spirituele consultaties, waarbij kleurrijke gewaden, zang en dans worden gebruikt om de juiste energieën op te roepen. In moderne steden als Seoul blijven sjamanen een rol spelen, waarbij ze traditionele praktijken combineren met hedendaagse spirituele begeleiding. Vooral mensen die antwoorden zoeken op levensvragen wenden zich nog steeds tot deze oude tradities.
De Invloed van Confucianisme op Religieuze Tradities
Het confucianisme werd in 1392 onder de Yi-dynastie tot staatsfilosofie verheven en heeft sindsdien een diepgaande invloed op de Koreaanse samenleving.
De leer van Confucius legt de nadruk op respect voor ouderen en gezag, wat nog altijd merkbaar is in sociale interacties. Zo is het in Zuid-Korea gebruikelijk om te buigen als teken van respect, waarbij leeftijd en hiërarchie een belangrijke rol spelen.
Daarnaast hebben confucianistische normen geleid tot een sterke nadruk op onderwijs, hard werken en familiebanden in de Zuid-Koreaanse maatschappij.
Moderne Religieuze Trends en Secularisatie
Zuid-Korea kent een toenemende trend van secularisatie, waarbij ongeveer de helft van de Zuid-Koreaanse bevolking geen religieuze overtuiging heeft.
Toch blijft de samenleving nauw verbonden met traditionele religieuze waarden. Veel Koreanen integreren boeddhistische en confucianistische gebruiken in hun dagelijks leven, zelfs als ze zichzelf niet als gelovig beschouwen.
Ook technologie speelt een steeds grotere rol in religieuze beleving. Steeds meer jongeren volgen religieuze diensten online via smartphones of computers. Tegelijkertijd bestaan traditionele tempels en moderne wolkenkrabbers vreedzaam naast elkaar, wat de unieke Zuid-Koreaanse mix van oud en nieuw weerspiegelt.
Tot slot
Religieuze tradities vormen een intrinsiek onderdeel van het Zuid-Koreaanse culturele landschap. De harmonieuze co-existentie van boeddhistische tempels, christelijke kerken en sjamanistische rituelen laat zien hoe diverse religies naast elkaar kunnen bestaan.
Ondanks een groeiende secularisatie blijven spirituele en traditionele waarden een belangrijke rol spelen in het dagelijks leven. De Zuid-Koreaanse religieuze diversiteit is niet alleen een erfenis uit het verleden, maar blijft evolueren met elke nieuwe generatie.
ik vind dit leuk